Belirsizlik karar vermeyi engeller. Eğer verilmesi gereken karar, iki seçenek arasından alınacaksa; malûm, olasılık %50. Ancak seçenekler arasında çoklu bir seçim, ya da aşamalı bir karar süreci gerekiyorsa, işte o zaman karar vermek daha zor süreçlerden geçilmesini gerektirecektir ki, esas zaman alan da bu süreçleri tamamlamaktır.
Yazı: Hasan R. Ardıç
Karar verenler; kişinin bizzat kendisi olabileceği gibi, bir kurum, bir şirket veya bir enstitü ya da başkaca bir kuruluş da olabilir. Bunlar resmi ya da özel kurumlar olabilirler. Tabii kurumların içinde de statü ve hiyerarşi vardır. Her neyse prosedürler uygulanır.
Yaklaşmakta olan seçimler, bireye karar verme zorunluluğu getirmekte, vatandaşa seçme ve seçilme hakkını vermektedir. Bu hem son derece güzel hem de son derece zor bir seçimdir.
Seçim gibi çok önemi olan konuda karar vermek için olası adayların (parti ve şahıslar) geçmişleri hakkında objektif derlenmiş bilgi sahibi olmak lâzım. Örneğin kişisel bilgiler (aile yapısı, dürüstlük çizgisi, sevecenlik vb.), siyasi yapısı (daha önce parti değiştirmişliği olup olmadığı, yaptığı veya katıldığı projeleri vs.), ilişkileri, üslubu, vatanseverliği hakkında bazı diğer bilgiler.
Ayrıca adayların propagandalarındaki vaatleri, eleştirilerini irdelemek de önem taşımaktadır.
Ne bugün burada ne de başka bir zaman başka mecralarda benim, hiç kimseye oy verilmesi veya verilmemesi yönünde asla bir önerim olmaz. Bunu kendime ve kişiye saygısızlık olarak görürüm. Bireyler, eğer oy verebilecek kalibrede iseler, özgürdürler ve bu yaklaşım demokratik bir yaklaşımdır ve demokrasi olabilecek en saygın bir tarzdır.
Belirsizlik başlığı altında yazılan bir yazı, seçimlerin 30 gün öncesinde yazılırsa elbette bu belirsizliğin seçimle olan ilgisi de ortadadır. Sözün getirileceği nokta “Belirsizlik” tir. Ben sözü dolaştırıp doğrudan seçimlere ilişkin tarafını yazdım. Şimdi de gerçekten belirsizlik konusunu biraz daha açmak isterim.
“Belirsizlik” kelimesinin sözlük anlamını, günlük yaşamdaki manasını hepimiz gayet net olarak biliyoruz. Belirsizlik ne olacağının tam olarak bilinmemesi hâli, endişe ve hatta korku yaratan semptomların oluşmasını sağlar. Örnek olarak TL karşısında döviz kurlarının belirsizliği, bilhassa küçük tasarrufçuda bir nevi panik yaratır. Yahut TCMB'nin aldığı herhangi bir kararın ne olduğunu bilmeyenlerde de daha ağır bir endişe yaratacaktır. Bunun onlarca örneğini halkımız bilhassa son 4-5 yıl içinde görerek öğrendi.
O bakımdan belirsizlik önemli, karar verme sürecinde de ortadan kaldırılması gerekli bir tanımdır. Alçak irtifalarda oluşan ani bastırıcı (Windshield) rüzgar, iyi bir pilot için yeterli bir pas geçme (Go around) nedenidir.