top of page

Hukukta Arabuluculuk


Ülkemizde 6325 sayılı “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu”nun yürürlüğe girmesiyle birlikte taraflara mahkeme dışında alternatif bir çözüm yolu sunulmuş oldu. Hem Türk hem yabancı tarafların katılabildiği bu yeni süreç zaman içinde pek çok uyuşmazlık türü açısından dava şartı haline geldi. Bu yeni gelişmeyle birlikte hem arabuluculuk yapan hem de bu hizmetten yararlanmak isteyenlerin konuyla ilgili bilgi ihtiyacının giderek arttığı görülüyor.



Yazı: Fatma Bozkurt Saraç

 

Bu yazımızda arabuluculuğun ne olduğu, kuralları, nasıl işlediği, mahkeme sürecinden farklarını ve hangi konuların arabuluculuk kapsamına girdiği konularına yer vereceğiz. Öncelikle arabulucunun kim olduğunun ve arabuluculuğun ne olduğunun tanımlanması süreci daha anlaşılır kılacaktır.


Arabuluculuk yoluna başvuru her geçen gün artıyor.

Arabulucu, hukuki uyuşmazlık yaşayan tarafları bir araya getiren, iletişim kurmalarını sağlayan ve tarafların anlaşma imkanını keşfedip ortaya çıkarmalarını kolaylaştıran kişidir. Ülkemizde Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı Arabuluculuk Sicili’ne kayıtlı olan kişiler, resmi olarak arabuluculuk yapabilir.


Arabulucu, hukuk fakültesi mezunudur ancak süreçte taraflara, hukuki danışmanlık yapamaz, bilirkişi gibi tespit yapamaz, hâkim gibi tarafların adına karar veremez. Arabulucu, tarafsız ve bağımsızlık ilkesi çerçevesinde tarafların süreçte lehine ve aleyhine olan durumları anlatır. Uyuşmazlıkta tarafların yaşadığı duygusal yoğunluktan ziyade menfaat ve ihtiyaçlarına odaklanmaları hususunda yönlendirici olabilir. Arabulucu, sürecin, adil ve makul çerçevede ilerlediğinden emin olmalıdır. Süreç hakkında tarafların, en iyi şekilde bilgilendirilmesi, aydınlatılmış iradeleriyle hareket etmeleri gerekmektedir.


Arabuluculuk, tarafların mahkeme dışında alternatif bir çözüm yoludur.


Ülkemizde devlet tasarrufunda olan uyuşmazlıklar hariç pek çok konuda arabuluculuk sürecinden faydalanılabilir. Taraflar, kendi seçtikleri arabulucuyu süreçte arabulucu olarak belirleyebilecekleri gibi adliyedeki arabuluculuk bürolarına da başvuru yaparak bir arabulucu atanmasını talep edebiliriler. Ülkemizde iş, kira, ortaklığın giderilmesi, tüketici, inşaat, sağlık, sigorta, spor, fikri haklar, tarım, Kat Mülkiyeti Kanunu, komşuluk, banka ve finans, enerji ve maden konularındaki uyuşmazlıklarda arabulucuya gitmek zorunludur.

Çok yakın bir zamanda aile uyuşmazlıklarında da arabuluculuğa başvuru zorunlu hale gelecektir. Özetle zorunlu kılınan hallerde arabuluculuğa başvurulmadan direkt açılan davalar, bu aşama yerine getirilmediğinden reddedilecektir.


Şunu belirtmekte fayda var ki her uyuşmazlıkta, aynı türde arabuluculuk uygulanmaz. Hatta aynı konuda dahi farklı arabuluculuk teknikleri vardır. Bu açıdan arabulucular, psikoloji, toplantı yönetimi, etik gibi pek çok konudan oluşan temel eğitim yanında genel ve özel uzmanlık eğitimi almaktadır.


Arabuluculuk konusunda ZoomyaTV'de yayınlanmış olan programımızı izleyebilirsiniz.

Arabuluculuk mevzuatı, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği ve Arabuluculuk Etik İlkelerinden oluşur.  Bir de Adalet Bakanlığı’nca belirlenen Arabuluculuk Asgari Ücret tarifesi mevcuttur.

Mevzuatın yanı sıra arabuluculuk sürecinde eşitlik, iradilik, gizlilik ilkeleri mevcuttur. Uyuşmazlık öncesinde taraflar arasındaki ilişki her ne olursa olsun arabuluculuktaki müzakere sürecinde taraflar eşittir. Taraflar, müzakerelere katılma, devam ettirme ve sonlandırma konusunda iradi serbestliğe sahiptir. Kendi menfaat ve ihtiyaçlarına uygun çözümleri kendi iradeleri ile üretirler. Arabuluculuk süreci, başladığı ilk andan bittiği ana kadar gizlidir, müzakerelerde konuşulanlar, sunulan bilgi ve belgeler ilerideki bir yargılama sürecinde kullanılamaz; aksi halde cezai yaptırımları mevcuttur. Bununla birlikte tarafların, dürüstlük ve iyi niyet kuralları çerçevesinde müzakerelerde bulunması esastır.


Görüldüğü üzere arabuluculuk süreci, mahkeme yargılamasından tamamen farklı ve daha avantajlı bir çözüm yoludur. Bu avantajları 5K sloganı ile sıralayabiliriz:


Kısa: Yargılama süreci uzun iken arabuluculukta taraflar, birkaç oturum ya da birkaç saatte iradelerine uygun çözümler bularak uyuşmazlığı sona erdirebilirler.

Kolay: Yargılama süreci zorlu ve zahmetli iken arabuluculukta taraflar, iletişim temelinde konuşarak, anlatarak, anlayarak uyuşmazlığı sona erdirebilirler.

Karlı: Yargılama süreci dava harcı, bilirkişi ücreti, duruşmaları takip etme, avukatlık ücreti vb. açıdan masraflı iken, arabuluculukta taraflar, herhangi bir başvuru ücreti ödemeksizin başvuru yapabiliriler.

Kalıcı: Tarafların kendi ihtiyaçları doğrultusunda menfaatlerine uygun buldukları çözüm, hakimin verdiği kararla aynı güce sahiptir. Taraflar, çözüm olarak sundukları vaatlerini yerine getirmemeleri halinde icra edilebilirlik şerhi ile bu anlaşma, icrai yolla uygulatılabilir.

Konforlu: Yargılama sürecinde adliyelere gitme, delil yükü altında olma, duruşma bekleme, bunun için kişilerin işinden, gücünden, hayatından fedakârlık etme külfeti yerine arabuluculuk merkezlerinde arabuluculuk toplantılarına katılarak çayını, kahvesini içtiği konforlu ve stressiz bir ortamda özgür iradesi ile uyuşmazlığın çözümüne katkı sunabilirler.


Özetle arabuluculuk, uyuşmazlık yaşayan tarafların uzman bir arabulucunun refakatinde bir araya geldiği, uyuşmazlıkla ilgili kendilerinin aktif rol alarak kendi ihtiyaçlarına odaklı, menfaatlerine uygun çözümler ürettiği, kendilerini anlatma ve diğer tarafı dinleme şansı bulduğu bir süreçtir. Çoğu zaman ilişkiler, kırıldığı yerden tamir edilerek devam eder kimi zaman da anlaşma sağlanmasa bile kurulan iletişim sonucunda uyuşmazlıklar, eskisi kadar can sıkıcı ya da kaygı verici olmaz ya da uyuşmazlık bir daha hayatımızda gündem işgal etmemek üzere dostane bir çözüme kavuşturulmuş olur.


Hayatınızla ilgili kararı hâkim bile olsa üçüncü bir kişi mi versin isterdiniz yoksa hür iradenizle sorumluluk alarak kendiniz mi vermek istersiniz?

Son Yazılar

Hepsini Gör

4 Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
Guest
Jan 18
Rated 5 out of 5 stars.

Güzeldi teşekkürler

Like

Guest
Jan 18
Rated 5 out of 5 stars.

Bilgilendirme için teşekkürler.

Like

Ayten
Jan 18
Rated 5 out of 5 stars.

Oldukça faydalı bir yazı. Tesekkurler

Like

Rated 5 out of 5 stars.

Güzel olsun olsun

Like
zoomya.tv logo (500 x 400 piksel) Kopyası.png
  • Zoomya.TV
  • Zoomya.TV
  • Zoomya.TV
  • Zoomya.TV
  • Zoomya.TV

© 2022 by zoomya.tv

Başvurun için teşekkürler!

bottom of page