KKM (Kur Korumalı Mevduat), galiba 2021 sonu veya 2022 yılıydı, Türk ekonomisine ikinci defa girince yeni bir hesap, yeni bir çözümmüş gibi karşılandı. Oysa yeni değildi, başka bir isimle DTH (Döviz Tevdiat Hesabı) olarak ekonomimizde zaten var olmuştu.
Yazı: Hasan R. Ardıç
1980’li yılların başında, Turgut Özal’ın Başbakanlığı döneminde uygulamadaydı. TÜİK verilerine göre 2021 yılı Eylül ayında hem politika faizi, hem de enflasyon bilindiği gibi %19 mertebesindeydiler. O dönemde TCMB politika faizini ekonomi dışı bir kararla düşürmeye başladı. Yine o dönemde çözüm olarak KKMH devreye alındı. Hesabın muhatabı TCMB idi. 2023 yılında TCMB’nin ödemesi hesaplanan tahmini bedelin TL olarak 90-100 milyar olacağı öngörülüyor. Ancak son kararlarla bu ödemelerin Hazineye devredildiği biliniyor.
Değerli Hocam Sn. @Mahfi Eğilmez’in 17.8.2023 tarihli yazısından edindiğim bilgiler arasında TL olarak 600 milyarı aşacak toplam ödemeler olacağı da öngörülmektedir.
Hazinenin bu hesapları devralması TCMB’nin 2023 yılını bilançosunda zararla kapatacağı bu koşullar altında beklenmektedir. Evet, MB’larının temel işlevi kâr etmek değildir, ama bu büyüklüğe ulaşan zararlar da istenen, beklenen sonuçlar değildir. Sonuç olarak TCMB Banknot matbaasını çalıştırarak emisyon hacmini katlayarak, enflasyonu artırmak pahasına zararını minimize eder ya da zarar kalmaz.
Eğer kaçırdıysanız @Mahfi Eğilmez Hocamın 17.8.2023 tarihli yazısını bulup okumanızı öneririm. Ben burada bazı alıntılar yaptım ama işin ehli ve yazının sahibinden bu bilgileri edinmek en doğrusu.
Pişman olsanız da olmasanız da, yapılan hatanın uzun süre sonra fark edilmesi esasen çözüm olmamaktadır.
Burada iki temel sorunla karşılaşılmış olunduğu muhakkaktır.
Bugüne kadar hiçbir ekonomi teorisinde faizin sebep, enflasyonun da sonuç olduğuna ilişkin bir bulgu yoktur. Bu belli ki bir yanılsamadır.
Dünyanın ekonomisi düzgün yönetilen bütün devletlerinde MB’ları bağımsızdır.
Bu böyle olmayınca 2021 yılı Ekim’inde %19 olan politika faizini, yine %19 olan enflasyonun altına indirmek, siyasî bir karar olmuştur. Daha sonra geç de olsa görülen, kabul edilen bu duruma çare olarak KKMH önerisinin uygulamaya alınarak iş, daha da içinden çıkılamaz hale getirilmiştir. Mevduat faizini yükselterek Hazinenin bu yükünü üstlenmek bankalara kalmıştır.
İki ay sonra kutlanacak Cumhuriyetimizin kuruluşunun ilk yüzyılının kutlama hazırlıklarının yapılması gerekirken, bu mutlu ve kutlu bayramın müthiş kutlama törenleri ile yapılması için 29 Ekim’e çok az bir süre kalmışken, ekonomiyi bu noktalarda tartışmak Türk Devleti gibi yüce bir ulusun bu gündemde tartışmalar yapması, Mart 2024 ayında olsa bile yaklaşan genel seçimler atmosferinde de ülkeye yararlı olmayacaktır.