Batı'da Alışveriş

Batı’da alışveriş daima doğu ülkelerindekilerden daha farklıdır. Bu farklılık ürün kalitesi, ürün fiyatı gibi alışveriş için çok önemli unsurlardan ziyade, alışveriş anlayışından kaynaklanır.

Yazı: Hasan R. Ardıç

---

25 yıla yakın bir süre, belki de biraz daha fazla perakendecilik yaptım ve bu sektörün hemen hemen her tarafında bulundum; Türkiye’de ve dünyada, yıllarca…

Bir süredir Toronto’dayım, burada oğlumun yaşadığı bir evimiz var. Doğal olarak her türlü alışveriş için bir üs (!) var. Tabii ki günlük gıda ve temizlik ürünleri düzenli satın alınıyor. Gıdaya ayrıca geleceğim. Toronto’da çok sayıda AVM ve çok katlı mağaza ve süpermarketler var. Hemen hepsi, gün içinde uzun saatler boyunca açık. Kış hava koşullarına da son derece uyumlu yapılar. Birçoğu için yer altından diğerine geçiş tünelleri yapılmış.

Temizlik malzemelerinde ve benzeri diğer ürünlerde, her şey paketlenmiş olduğundan; standartlar belli, fiyatlar ölçülebilir, kıyaslamayla son derece sağlıklı sonuçlar alınabilir. Fiyatlarda en fazla %10-15 gibi oransal bir fark zaman zaman olabiliyor. ABD pazarından bilirsiniz “Best Buy”, “One Dollar” vb. isimlerde birçok düşük fiyatlı ürün satan mağazalar var. Kanada’da da “Dollarama” isimli bir mağazalar zinciri var ki her halde aynı ürünün daha düşük fiyatlısını başka yerde bulamazsınız. Ayrıca sadece nakit değil kredi kartı da geçerli. İnanılacak gibi olmasa da bazı ürünlerde; “Buy one get one” bir alana bir bedava benzeri promosyonlar bile var.

Diğer bütün mazeretleri (!) derhal bertaraf edelim; şehir içinde her lokasyonda varlar, ürün kalitesi asla diğer marketlerden düşük değil, kredi kartı hepsinde kabul ediliyor. Promosyonlu satışlar yapılıyor, tabii ki hepsinin otoparkı, yürüyen merdiveni, asansörü, rutin yayınlanan “insert”leri var. Tüm satışlar mutlaka faturalı, fişli… Aksini düşünmek bile zaman kaybı. Mağazaların tamamı yeni, yenilenmiş ve bakımlı…

Gıda ise çok farklı, hem de birçok Batı ülkesinden… Mutlaka çok tazeler, asla bayatlamaya yüz tutmuş, solgun ürün yok satış stantlarında… Hazır ürünler, salatalar, zeytinler mükemmel sunumla tam da elinizin altında. Bu konuda bana göre en ünlü olanı Loblaws. Yabancı bir süpermarket zincirinde Türkiye’de genel müdürlük, Hollanda da ise üst yöneticilik yaptım. Bu Loblaws’a hayran kaldım.

Zamanla her şey hızla gelişiyor. Bu güzelliklerin parayla öyle pek fazla bir alakası yok. Ülkenin yaşam standartlarıyla gayet de orantılı, makul… Zaten güzel olan da bu… Biliyorsunuz Kanada’da CPI %6,8. Yani enflasyon tek haneli.

Bütün yabancı ünlü markalar ve kendi markaları perakende pazarında mevcut. Semt Pazarları? Gitmeden perakende hakkında yazılmaması daha iyidir. Evet Toronto’da da semt pazarları var ama sabit. Belki bir tarz, belki kış iklim koşullarının ağır olması bunun nedenleri. Lexington markete gittik. Böyle bir şarküteri çeşitliliği yok, fiyatlar da gayet uygun, her bütçeye göre. Aktar bile var desem doğrudur.

Buralarda Türk bakkalı, tatlıcısı, kebapçısı vb. yok denecek kadar az. Olanlar iş yapıyorlar ama Kanadalılar uzak ara önde… Eğer Kanada, göçmen kabulü konusunda en azından bugünkü toleransı ve davetkârlığı sürdürürse sadece Türkler değil çok çeşitli ülkelerin de Kanada’da yer alacağını öngörüyorum. Gıda konusunda bilinen markamız (ki galiba yabancı ortaklı bir şirket oldu) MADO’nun birkaç mağazası var, başarılı…

Bu yazımda, ya da Kanada ile ilgili diğer yazılarımda gördüklerimi, saptamaları gayet açıkça yazdım. Abartıya kaçmadan, hiçbir noktayı egzajere etmedim. Bu şekilde değerlendirmenizi beklerim. Tabii olarak bizim ünlü lezzetlerimizi yemeyi de iple çekiyorum.

Sonuç olarak Kanada, bizde pek bilinmeyen, ama keşfedilen önemli bir Batı Ülkesi…